Zmiany w przepisach o świadectwach energetycznych.

Z dniem 28 kwietnia 2023 r, wchodzi w życie Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz o zmianie ustawy Prawo budowlane.

Czym jest świadectwo charakterystyki energetycznej?

Świadectwo charakterystyki energetycznej, bo o nim mowa, określa ile energii jest potrzebnej na ogrzewanie i wentylację, przygotowanie ciepłej wody użytkowej, chłodzenie, a w przypadku budynków niemieszkalnych również oświetlenia.

Czy musimy posiadać świadectwo energetyczne?

Obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku wynika z prawa europejskiego. Jego głównym celem jest promocja i zwiększanie świadomości w zakresie efektywności energetycznej czyli oszczędności energii w budynkach. Dzięki informacjom zawartym w świadectwie można zorientować się jakie jest roczne zapotrzebowanie na energię, a tym samym jakie są koszty związane ze zużyciem energii dla budynku, lokalu mieszkalnego lub użytkowego.

Kiedy wymagane jest świadectwo charakterystyki energetycznej?

Świadectwo charakterystyki energetycznej należy sporządzić dla istniejącego budynku lub części budynku (lokalu) dopiero, gdy będzie on przedmiotem sprzedaży bądź najmu.

W przypadku nowo wybudowanych budynków od dnia 28 kwietnia 2023 r. inwestor będzie miał obowiązek dołączenia świadectwa charakterystyki energetycznej do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie (przypomnijmy, że z obowiązku tego wyłączone są domy o powierzchni zabudowy do 70 m2 budowane dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, natomiast przy ich sprzedaży lub najmie świadectwo lub kopię świadectwa należy przekazać odpowiednio nabywcy lub najemcy).

Kiedy nie musimy sporządzać świadectw energetycznych?

Zgodnie z ustawą, obowiązku sporządzania świadectw zwolnione są budynki:

1. podlegające ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
2. używane jako miejsce kultu i do działalności religijnej,
3. przemysłowe oraz gospodarcze niewyposażone w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego,
4. mieszkalne, przeznaczone do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku,
5. wolnostojące o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2,
6. gospodarstw rolnych o wskaźniku EP określającym roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną nie wyższym niż 50 kWh/(m2·rok).

Jak długo świadectwo jest ważne?

Świadectwo jest ważne przez okres 10 lat. Jednak traci ono swoją ważność przed upływem tego terminu, jeżeli zostaną przeprowadzone takie roboty budowlano-instalacyjne, w wyniku których ulegnie zmianie charakterystyka energetyczna budynku lub części budynku (np. docieplenie budynku, wymiana stolarki okiennej, wymiana źródła ogrzewania itp).

Ale nowe świadectwo energetyczne będziemy musieli sporządzić jedynie w przypadku sprzedaży lub najmu budynku lub części budynku. Do sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej uprawniona jest osoba wpisana do centralnego rejestru charakterystyki energetycznej.

Co to jest centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków?

Centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków prowadzi Ministerstwo Rozwoju i Technologii, jako minister właściwy ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. Centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków obejmuje wykazy: -osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej; -osób uprawnionych do kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji; -świadectw charakterystyki energetycznej; -protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji; -budynków, których powierzchnia użytkowa zajmowana przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej przekracza 250 m2 i w których dokonywana jest obsługa interesantów, zawierający informacje o charakterystyce energetycznej tych budynków oraz ich powierzchni.

Każdy kto chce zlecić wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej dla swojego domu, lokalu mieszkalnego lub lokalu użytkowego powinien sprawdzić w wykazie osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, czy zleceniobiorca znajduje się na liście uprawnionych do wykonania takiego świadectwa. Inaczej mówiąc, świadectwo będzie ważne jeśli wykona go osoba uprawniona i znajdująca się aktualnie w wykazie.

Jaką formę powinno mieć świadectwo charakterystyki energetycznej?

Świadectwo charakterystyki energetycznej ma formę dokumentu papierowego, opatrzonego numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz podpisem osoby uprawnionej. Od 28 kwietnia br. świadectwo będzie można otrzymać także w formie elektronicznej (opatrzone numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym osoby uprawnionej).

Kary za brak świadectwa energetycznego

Fakt przekazania świadectwa musi być odnotowany w akcie notarialnym przy sprzedaży nieruchomości lub w umowie najmu. W przypadku braku jego przekazania notariusz ma obowiązek pouczyć zobowiązanego do przekazania świadectwa, o karze grzywny za niewywiązanie się z tego obowiązku. Dotychczas kara za brak świadectwa energetycznego wynosiła 10 tys. zł. Zgodnie z nowelizacją ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy Prawo budowlane ma ona wynieść kilka tysięcy złotych, jednak grzywna ustalana będzie każdorazowo indywidualnie przez notariusza podczas sporządzania aktu notarialnego i może wynieść nawet do 5 000 pln.

Przypominamy, że od 28 kwietnia 2023  świadectwo charakterystyki energetycznej mają obowiązek dostarczyć wraz z innymi dokumentami inwestorzy zgłaszający zakończenie  budowy i zgłoszenie do użytkowania.

Wgląd do świadectw energetycznych

Od dnia wejścia w życie nowych przepisów, to jest od 28 kwietnia 2023 r. będzie możliwy dostęp do wykazu wydanych świadectw charakterystyki energetycznej i uzyskanie informacji o:

• numerze świadectwa,
• daty wystawienia świadectwa,
• terminu ważności świadectwa,
• wskaźnika rocznego zapotrzebowania na energię użytkową,
• wskaźnika rocznego zapotrzebowania na energię końcową,
• wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną,
• udziału odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową,
• jednostkową wielkość emisji CO2.

Jednak nie będzie można stąd pobrać kopii takiego świadectwa. Dysponować nią będzie nadal osoba uprawniona, która świadectwo sporządziła.

Ustawa wprowadza obowiązek umieszczenia kopii świadectwa w widocznym miejscu w przypadku budynków:

• o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2, w którym są świadczone usługi dla ludności (galerie handlowe, dworce etc.), w przypadku kiedy świadectwo jest już sporządzone,
• których powierzchnia użytkowa zajmowana przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej przekracza 250 m2, i w których dokonywana jest obsługa interesantów.

Kiedy decydujemy się na sprzedaż lub wynajem budynku, lokalu mieszkalnego lub użytkowego (poza wyłączeniami ustawowymi niektórych rodzajów nieruchomości: patrz wyżej), w przypadku gdy dla budynku lub części budynku (lokalu) zostało sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej, w ogłoszeniu lub reklamie dotyczących sprzedaży lub najmu budynku lub jego części, począwszy od dnia 28 kwietnia 2023 r. należy podawać następujące dane:

• wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową, nieodnawialną energię pierwotną,
• udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową,
• jednostkową wielkość emisji CO2.

Powyższe oznacza, że w przypadku gdy świadectwo charakterystyki energetycznej jest sporządzone, to informacje w ogłoszeniu i reklamie należy podawać.

Zobacz jak podawane są w ofercie wskaźniki charakterystyki energetycznej budynku

Uwaga, na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii pod datą 10.03.2023 znalazło się kolejne wyjaśnienie: W przypadku gdy dla budynku lub części budynku zostało sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej w ogłoszeniu lub reklamie dotyczących sprzedaży lub najmu budynku (lub jego części), należy podawać wskaźnik rocznego zapotrzebowania na energię końcową. Natomiast od 28 kwietnia br. należy podawać: wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową, nieodnawialną energię pierwotną, udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową, jednostkową wielkość emisji CO2.

Obowiązek sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej spoczywa na właścicielu nieruchomości. Za brak świadectwa charakterystyki energetycznej mogą grozić kary (?) w wysokości do kilku tysięcy złotych. Warto więc już dzisiaj zaplanować taki wydatek, jeśli nosimy się z zamiarem zbycia lub wynajmu nieruchomości.

Kontrola systemu ogrzewania i klimatyzacji

Nowością będzie również kontrola systemu ogrzewania i klimatyzacji obejmująca ocenę sprawności tego systemu i doboru wielkości źródła ciepła do wymogów grzewczych budynku oraz zdolności systemu ogrzewania do optymalizacji działania, a dotyczyć będzie systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji w całym budynku.

Zgodnie z art. 23 ustawy właściciel lub zarządca budynku poddaje budynki w czasie ich użytkowania okresowej kontroli w zakresie systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji. Kontrola budynku polega na sprawdzeniu stanu technicznego systemu ogrzewania, z uwzględnieniem efektywności energetycznej źródeł ciepła oraz dostosowania ich mocy do potrzeb użytkowych:

• co najmniej raz na 5 lat – dla kotłów o nominalnej mocy cieplnej od 20 kW do 100 kW,
• co najmniej raz na 2 lata – dla kotłów opalanych paliwem ciekłym lub stałym o nominalnej mocy cieplnej większej niż 100 kW,
• co najmniej raz na 4 lata – dla kotłów opalanych gazem o nominalnej mocy cieplnej większej niż 100 kW,
• co najmniej raz na 3 lata – dla źródeł ciepła niewymienionych w lit. a–c, dostępnych części systemu ogrzewania lub połączonego systemu ogrzewania i wentylacji, o sumarycznej nominalnej mocy cieplnej większej niż 70 kW.

Kontrola budynku polega na ocenie efektywności energetycznej, co najmniej raz na 5 lat:

• dostępnych części systemu klimatyzacji o nominalnej mocy chłodniczej większej niż 12 kW,
• połączonego systemu klimatyzacji i wentylacji o sumarycznej nominalnej mocy chłodniczej większej niż 70 kW.

Nie trzeba będzie dokonywać ponownej kontroli w zakresie oceny doboru wielkości źródła ciepła, w przypadku gdy od czasu przeprowadzenia takiej kontroli nie dokonano zmian w systemie ogrzewania lub połączonym systemie ogrzewania i wentylacji lub zmian w charakterystyce energetycznej budynku.

Kontrola systemu klimatyzacji będzie obejmować ocenę sprawności tego systemu i doboru jego wielkości do wymogów chłodzenia budynku oraz zdolności systemu klimatyzacji do optymalizacji działania w typowych warunkach jego użytkowania lub eksploatacji. Ponownej kontroli nie będzie w przypadku gdy od czasu przeprowadzenia ostatniej kontroli nie dokonano zmian w systemie klimatyzacji lub połączonym systemie klimatyzacji i wentylacji lub zmian w charakterystyce energetycznej budynku.

Kontroli systemu ogrzewania oraz systemu klimatyzacji nie będzie się wykonywać w budynkach:

1. mieszkalnych wyposażonych w systemy automatyki i sterowania umożliwiające:

a) stałe monitorowanie elektroniczne dokonujące pomiarów sprawności systemu ogrzewania, połączonego systemu ogrzewania i wentylacji, systemu klimatyzacji lub połączonego systemu klimatyzacji i wentylacji i informujące właścicieli lub zarządców budynków o spadku sprawności tych systemów i potrzebie ich konserwacji, naprawy lub wymiany oraz b) skuteczne sterowanie w celu zapewnienia optymalnego wytwarzania, dystrybucji, magazynowania i wykorzystywania energii,

2. niemieszkalnych wyposażonych w systemy automatyki i sterowania umożliwiające:

a) stałe monitorowanie, rejestrowanie, analizowanie i dostosowywanie zużycia energii oraz b) analizę porównawczą efektywności energetycznej budynku, wykrywanie utraty efektywności systemów: ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, oświetlenia wbudowanego, automatyki i sterowania, wytwarzania energii elektrycznej w budynku, a także informowanie właściciela lub zarządcy budynku o możliwościach poprawy efektywności energetycznej, oraz c) komunikację, a także interoperacyjność z połączonymi systemami, o których mowa w lit. b.

3. wyposażonych w systemy techniczne, o których mowa w pkt 2 lit. b:

a) objęte umową o poprawę efektywności energetycznej, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2166), b) obsługiwane przez operatora urządzeń lub sieci, podlegające monitorowaniu wyników przez tego operatora.

Jak widać z powyższego ustawa obejmuje obowiązkiem kontroli budynki, a nie poszczególne lokale. Tak więc jeśli jesteś właścicielem lokalu, nie masz takiego obowiązku.

Artykuł został zaktualizowany 28.03.2023 Powyższy tekst ma jedynie charakter informacyjny, nie jest poradą prawną i nie zgłębia całej problematyki.